Άντερς Μπρέιβικ: Ο άνθρωπος που άλλαξε την ιστορία της Νορβηγίας

Επιμέλεια: Μαίρη Κάντα

Τι μπορεί να κρύβει το μυαλό ενός ανθρώπου; Τι μπορεί να οπλίσει το ανθρώπινο χέρι αφαιρώντας δεκάδες ζωές; Μία στιγμή είναι ικανή να μετατρέψει τον άνθρωπο σε ένα απάνθρωπο κτήνος, μία στιγμή είναι ικανή για να πατηθεί η σκανδάλη και να βυθίσει μία χώρα στο πένθος. Αρκεί μία τόση δα μικρή στιγμή για να μετατραπεί σε κόλαση ο παράδεισος…

Όλα άρχισαν πριν μερικούς μήνες στη Νορβηγία. Όταν ο παράδεισος μετατράπηκε σε κόλαση…..

Νορβηγία:Όταν ο παράδεισος μετατράπηκε σε κόλαση

Όλα άρχισαν πριν λίγους μήνες στη Νορβηγία και συγκεκριμένα την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011. Η πιο αιματηρή επίθεση που δέχτηκε η Νορβηγία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προκάλεσε σοκ και σπαραγμό σε ολόκληρο τον κόσμο. Μία πρωτοφανής βομβιστική επίθεση που συντάραξε νωρίς το απόγευμα την «καρδιά» της πρωτεύουσας Όσλο, άλλαξε για πάντα την ιστορία της Νορβηγίας.

Αρχικά, κοντά στα κυβερνητικά κτίρια στο Όσλο εξερράγη παγιδευμένο αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οκτώ άνθρωποι. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που ακούστηκε σε όλη την πόλη. Το γραφείο του Πρωθυπουργού υπέστη εκτεταμένες ζημιές, αλλά ο ίδιος δεν τραυματίστηκε καθώς έλειπε. Στα κτίρια που έγινε η έκρηξη στεγάζονταν τα κεντρικά γραφεία της μεγαλύτερης ταμπλοιντ εφημερίδας της χώρας “Verdens Gang (VG) ενώ κοντά ήταν και το κτίριο του Ερυθρού Σταυρού.

Την ώρα της έκρηξης, σε κατασκήνωση νεολαίας του κυβερνώντος κόμματος, 50 χιλιόμετρα έξω από την νορβηγική πρωτεύουσα στη περιοχή Ουτόγια, έφτασε ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε αστυνομικό. Με πρόφαση την ενημέρωση για την βομβιστική επίθεση, κάλεσε τους νέους κοντά του και στη συνέχεια άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, σκοτώνοντας εν ψυχρώ 69 άτομα. Στη κατασκήνωση βρίσκονταν 650 νέοι, από 14 έως 19 ετών, για ένα πάρτι του Εργατικού Κόμματος.

Δράστης, σύμφωνα με ανακοίνωση της νορβηγικής αστυνομίας, λίγες ώρες μετά την τραγωδία, είναι ο συλληφθείς Νορβηγός Άντερς Μπέχριγκ Μπρέιβικ, 32 ετών που περιγράφεται ως άτομο με ακροδεξιές πολιτικές πεποιθήσεις και ισλαμοφοβία.

Οι μαρτυρίες εκείνων που έζησαν το μακελειό και κατάφεραν να επιζήσουν είναι συγκλονιστικές. «Θα σας σκοτώσω όλους» φώναζε ο δράστης ενώ ένας από τους διασωθέντες είπε ότι κατάφερε να γλιτώσει μόνο και μόνο γιατί προσποιήθηκε τον νεκρό. Άλλος αυτόπτης μάρτυρας δήλωσε: «Το πρόσωπό του έδειχνε ανέκφραστο. Έκανε λες και απλά κούρευε το γκαζόν.»



Σύμφωνα με μαρτυρίες διασωστών, ο τρόμος των νέων στο νησί Οτόγια την ώρα του μακελειού ήταν τέτοιου βαθμού, ώστε τους κατέλαβε τελικά, υστερία. «Φώναζαν δυνατά όταν αντίκριζαν τους διασώστες τους. Όταν όμως ηρεμούσαν τελικά, τότε πολλά παιδιά μας ρωτούσαν: «Μπορώ να πάρω μία σφιχτή αγκαλιά» είπε ένας από τους διασώστες.

Η ιστορία της 18χρονης Έμμα Μαρτίνοβιτς που είδε το φως της δημοσιότητας προκαλεί ρίγη συγκίνησης. Η Έμμα περιγράφει λεπτομερώς τις στιγμές αγωνίας και φόβου που έζησε το απόγεμα της Παρασκευής 22 Ιουλίου στη κατασκήνωση.

«Άκουσα πυροβολισμούς και είδα κάποιους να τρέχουν φωνάζοντας ¨τρέξτε, τρέξτε¨ άρχισα να τρέχω μαζί με κάποιους άλλους προς την ακτή. Ο χρόνος φαινόταν αιώνας. Έστειλα μήνυμα στη μητέρα, στο πατέρα και στο μικρό μου αδερφό για να τους πω τι συμβαίνει στο νησί και πως τους αγαπώ.

Φτάνοντας στη ακτή, είδα ένα πτώμα μέσα στη λίμνη. Τον γύρισα, του έβγαλα την κουκούλα και είδα πως ήταν ένας φίλος μου. Είχε σημάδι από σφαίρα στο μέτωπο. Δεν είχα χρόνο να αντιδράσω. Του έδωσα ένα τελευταίο φιλί στο μάγουλο και κρύφτηκα ξανά.

Αφού είχαμε κολυμπήσει 5-10 λεπτά ακούσαμε ξανά πυροβολισμούς. Γύρισα και είδα τον Μπρέιβικ πάνω σε ένα λόφο. Μας κοιτούσε και παρατηρούσε το φόβο μας. Απλά καθόταν εκεί για πολλή ώρα. Μετά σήκωσε το όπλο και μας πυροβόλησε. Η κοπέλα που κολυμπούσε δίπλα μου τραυματίστηκε, τότε ο άντρας ξέσπασε σε γέλια.

Τον έβλεπα να περπατάει σιγά-σιγά δίπλα στα θύματά του. Δεν μπορώ να καταλάβω πως ήταν τόσο ήρεμος. Σκέφτηκα πως έπρεπε να γυρίσω και να κολυμπήσω. Αλλά αν ήταν να με σκοτώσει, ήθελα να τον βλέπω.»

Η Έμμα δεν έσωσε μόνο την δική της ζωή αλλά και ενός 11χρονου αγοριού που κολυμπούσε δίπλα της. «Είσαι πολύ καλός, συνέχισε να κολυμπάς» του είπε. Την κοίταξε και της είπε «Ο μπαμπάς μου είναι νεκρός». «Πρέπει να τα καταφέρεις η μαμά σου σε περιμένει» του απάντησε. «Νόμιζα ότι οι αστυνομικοί ήταν καλοί» είπε ο 11χρονος κλαίγοντας.


Άντερς Μπέρινγκ Μπρέϊβικ: Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο

Ποιος είναι ο άνθρωπος που άλλαξε για πάντα την ιστορία μίας χώρας; Ο άνθρωπος που βύθισε σε πένθος ολόκληρο τον κόσμο; Ας μάθουμε περισσότερα πράγματα για την ζωή και την δράση του μακελάρη της Νορβηγίας Άντερς Μπέρινγκ Μπρέϊβικ.
Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1979. Ο πατέρας του είναι οικονομολόγος στη πρεσβεία της Νορβηγίας στο Λονδίνο. Οι γονείς του χώρισαν όταν ήταν μόλις ενός έτους. Ο πατέρας του έμεινε στο Λονδίνο, ενώ εκείνος μαζί με την ετεροθαλή αδερφή του και την μητέρα του που ήταν νοσοκόμα επέστρεψαν στο Όσλο.
Ο Μπρείβικ έμενε με την 64χρονη μητέρα του σε ένα διαμέρισμα μέχρι πριν από δύο χρόνια, ενώ η αδερφή του είχε μετακομίσει στη Καλιφόρνια. Οι λιγοστοί φίλοι του τον περιγράφουν ως παιδί της μαμάς. Επίσης, οι φίλοι του ισχυρίστηκαν ότι άρχισε να ενστερνίζεται τις ιδέες της ακροδεξιά πολύ μετά τα 25 και πήγαινε σε συγκεντρώσεις νεοναζί.
Ο καλύτερος φίλος των παιδικών του χρόνων ήταν ένας μετανάστης από το Πακιστάν. Όμως σταμάτησε να κάνει παρέα μαζί του, όταν έφυγε ο πατέρας του. Στη εφηβεία του έκανε παρέα με μέλη πακιστανικών συμμοριών. Αλλά ο ίδιος ισχυρίζεται ότι τουλάχιστον 8 φορές τον έδειραν και μία από αυτές του έσπασαν την μύτη. Τότε αποφάσισε να επικεντρωθεί στο σχολείο. Κλείστηκε στον εαυτό του και σταδιακά άρχισε να πιστεύει ότι οι μετανάστες καταστρέφουν την χώρα του.
Στη σελίδα του στο Facebook, λίγο πριν την «κατεβάσουν» οι νορβηγικές αρχές δήλωνε φαν της κλασσικής μουσικής και θαυμαστής του Τσώρτσιλ και του Μακιαβέλι. Αγαπημένες του τηλεοπτικές σειρές είναι η σειρά με βρυκόλακες ‘True Blood” και η σειρά με έναν ήρωα κόμικς κατά συρροή δολοφόνο «Dexter”. Τα χόμπι του ήταν το body-building, το κυνήγι, τα βιντεοπαιχνίδια World of Warcraft, Modern Warfare 2 και ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του είναι η πολιτική, το χρηματιστήριο και την μασονία.
Σχεδόν δύο χρόνια ο Άντερς Μπέχρινγκ Μπρέιβικ προγραμμάτιζε την επίθεσή του. Το είχε κάνει σαφές μέσα από τις βιογραφικές του σημειώσεις που είχε δημοσιεύσει στο internet. Στην νορβηγική ιστοσελίδα www.freak.no υπάρχει link που παρέπεμπε σε ένα βιβλίο 1500 σελίδων υπό τον τίτλο «2083-Μία Ευρωπαϊκή Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας». Εκεί, ο 32χρονος ο Νορβηγός αναφέρει ότι «η τρομοκρατία είναι ένα μέσο να αφυπνιστούν οι μάζες» και αυτό που πίστευε ήταν ότι θα καταγράφονταν στη συνείδηση του κόσμου «ως το χειρότερο τέρας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Παράλληλα, βίντεο το οποίο ανέβηκε στο YouTube, υποκινεί σε έναν «πόλεμο» κατά του Ισλάμ δείχνει φωτογραφίες του φερόμενου ως δράστη των πολύνεκρων επιθέσεων στο Όσλο, ο οποίος φοράει ένα αδιάβροχο και κρατάει ένα αυτόματο όπλο.
Οι φωτογραφίες εμφανίζονται στο τέλος του σχεδόν 12λεπτης διάρκειας βίντεο με τον τίτλο «Ιππότες Σταυροφοριών 2083». Αυτό το βίντεο δεν υπάρχει πια. Οι ίδιες φωτογραφίες που εμφανίζονταν στο βίντεο είχαν αναρτηθεί και στη σελίδα του Facebook. Στο μεταξύ, ευρωπαϊκή αντισλαμιστική οργάνωση ανακοίνωσε ότι ο Μπρέιβικ είχε επιχειρήσει να εγγραφεί στη σελίδα της στο Facebook, αλλά είχε απορριφθεί εξαιτίας των νεοναζιστικών του διασυνδέσεων.
Στο αντιισλαμικό μανιφέστο του των 1500 σελίδων, ο Μπρέιβικ δηλώνει συνεχιστής των Τεκτόνων Ναϊτών Ιπποτών και καταγράφει βήμα προς βήμα πως ετοίμασε τις επιθέσεις. «Εξετάζω διάφορα μελλοντικά σενάρια για αντίσταση, αντιπαράθεση με την αστυνομία, ανακρίσεις, εμφανίσεις στο δικαστήριο, δηλώσεις στα media» γράφει, ενώ αναφερόμενος στη αίτηση που φέρεται να είχε κάνει για να προμηθευτεί από την αστυνομία ένα όπλο έγραψε: «Θα προτιμούσα ένα Ruger Mini 30. Στη αίτηση δήλωσα (σ.σ ως αιτιολογία): κυνήγι ελαφιού. Θα ήταν πιο δελεαστικό να γράψω απλά την αλήθεια: εκτέλεση κουλτουριάρηδων μαρξιστών, πολυπολιτισμικών προδοτών.»
Σε άλλο σημείο του μανιφέστο του γράφει: «Υπάρχουν στιγμές που η σκληρότητα είναι απαραίτητη και το αρνείσαι να ενεργήσεις έτσι είναι προδοσία προς τους ανθρώπους που θες να προστατέψεις. Η προτιμώμενη μέθοδος είναι να χτυπήσεις με βίαιο και παραπλανητικό τρόπο (…) Όταν αποφασίσει να επιτεθείς, είναι καλύτερο να σκοτώσεις όσους περισσότερους γίνεται.»
Τρεις ώρες πριν την βομβιστική επίθεση στο κέντρο του Όσλο και την σφαγή της Οτόγια, ο Μπρέιβικ είχε γράψει στο twitter: «Πιστεύω πως αυτή θα είναι η τελευταία καταχώρηση». Ο φερόμενος ως δράστης μετά το τέλος της σφαγής, τηλεφώνησε στον ειδικό αριθμό 112 της αστυνομίας και ανακοίνωσε την πράξη του με τα εξής λόγια: «Μπρέϊβικ. Διοικητής. Μέλος του κινήματος της αντικομμουνιστικής αντίστασης κατά του εξισλαμισμού. Αποστολή εξετελέσθη. Θα παραδοθώ στη δύναμη Δέλτα.»
Ο 32χρονος Νορβηγός είχε συστήσει εταιρεία έξω από το Όσλο και μέσω αυτής είχε αγοράσει τεράστιες ποσότητες λιπασμάτων με τα οποία παρασκεύασε τα εκρηκτικά. Η εταιρεία ήταν στην πόλη Ρένα και ονομαζόνταν «Breivik Geofarm”. Εταιρεία λιπασμάτων ανακοίνωσε ότι ο δράστης είχε αγοράσει έξι τόνους λιπάσματος τον Μάιο ενώ πρόσθεσε «ήταν έξι τόνοι λιπάσματος, το οποίο ήταν μία μικρή, φυσιολογική παραγγελία για έναν κανονικό παραγωγό αγροτικών προϊόντων».
Ο πατέρας του 32χρονου δράστη έμαθε για την δράση του γιου του από το διαδίκτυο και σοκάρει η δήλωσή του: «Καλύτερα να είχε αυτοκτονήσει ο ίδιος από το να αφαιρέσει τόσες ανθρώπινες ζωές».
Γιατί αφαίρεσε τόσες ζωές ο Μπρέιβικ; Ο ανθρωπολόγος Τόμας Αιλαντ Έριξεν, μελετητής της νορβηγικής κοινωνίας πιστεύει πως ο Μπρέιβικ ήθελε να εξολοθρεύσει την νέα γενιά πολιτικών ιθυνόντων της εθνικής προδοσίας. Επισημαίνει πως οι ραγδαίες κοινωνικοπολιτιστικές αλλαγές που έχουν επέλθει στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι ανάλογες με την χαμηλή ένταση των κοινωνικών αντιπαραθέσεων.
Ως «αποτρόπαιες αλλά απαραίτητες» χαρακτήρισε κυνικά τις πράξεις του ο Άντερς Μπέχριγκ Μπρέιβικ κατά την ανάκριση του από την Αστυνομία. Χωρίς να δείξει ίχνος μετάνοιας, δηλώνει ότι τους «σκότωσα γιατί ήθελα να αλλάξω την κοινωνία».



Το γράμμα ενός 16χρονου αυτόπτη μάρτυρα



Ο Ίβαρ Μπέντζαμιν Οστέμπο είναι 16 ετών και έζησε τον εφιάλτη της Οτόγια. Έχασε πέντε φίλους του, όταν τραυματίστηκαν θανάσιμα από τα πυρά του Μπρέιβικ. Ο ίδιος αποφάσισε να απευθύνει μία ανοιχτή επιστολή στον άνθρωπο που στέρησε τη ζωή σε δεκάδες άτομα. Το γράμμα το δημοσίευσε πρώτα στο Facebook και μετά σε νορβηγικές εφημερίδες.

«Αγαπητέ Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ εμείς δεν ανταποδίδουμε το κακό με κακό, όπως θα ήθελες. Εμείς πολεμάμε το κακό με το καλό και κερδίζουμε.

Μπορεί να νομίζεις πως νίκησες. Μπορεί να νομίζεις ότι κατέστρεψες το Εργατικό κόμμα και ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που υποστηρίζουν την πολύπολιτισμικότητα με το να σκοτώσεις τους φίλους μου και άλλα μέλη της παράταξης. Να ξέρεις ότι απέτυχες.

Περιγράφεις τον εαυτό σου σαν ήρωα, σαν ιππότη. Δεν είσαι ήρωας. Αλλά ένα
είναι σίγουρο: δημιούργησες ήρωες. Στην Οτόγια, μία ζεστή μέρα του Ιουλίου δημιούργησες μερικούς από τους σπουδαιότερους ήρωες που έχει γνωρίσει ο κόσμος, ένωσες τους πολίτες του κόσμου.

Μας ένωσες. Σκότωσες τους φίλους μου αλλά όχι το σκοπό μας την γνώμη μας, το δικαίωμα να εκφραζόμαστε. Μουσουλμάνες αγκαλιάζονταν από Νορβηγίδες σε ένδειξη συμπάθειας. Οι πράξεις σου δούλεψαν ενάντια στο σκοπό σου. Δημιούργησες μία κοινότητα.

Σου αξίζει να μάθεις πώς δούλεψε το σχέδιο σου. Πολύς κόσμος είναι θυμωμένος, είσαι ο πιο μισητός άνθρωπος στη Νορβηγία. Δεν είμαι τρελός. Δεν σε φοβάμαι. Δεν μπορείς να μας φτάσεις. Είμαστε μεγαλύτεροι από εσένα…»

Οι τελευταίες εξελίξεις στη υπόθεση της Νορβηγίας

Η δίκη του 32χρονου Άντερς Μπρέχρινγκ Μπρέιβικ, του ανθρώπου που αφαίρεσε τόσες ανθρώπινες ζωές στη Νορβηγία αναμένεται να ξεκινήσει το 2012, όπως ανακοίνωσε ο γενικός εισαγγελέας της Νορβηγίας.

Η νορβηγική εφημερίδα “Aftenposten” ανέφερε πως οι νορβηγικές αρχές σκοπεύουν να επικαλεστούν μία νέα διάταξη του ποινικού κώδικα ώστε να δικαστεί για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» ο φερόμενος ως δράστης.

Η διάταξη αυτή για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, η οποία εισήχθη στο νορβηγικό ποινικό κώδικα το 2008, προβλέπει ανώτερη ποινή την 30ετή κάθειρξη. Η αστυνομία σκοπεύει να επικαλεστεί τα δύο πρώτα εδάφια της παραγράφου 147 που αφορούν «τρομοκρατικές ενέργειες» και προβλέπουν ποινή 21ετούς κάθειρξης.

Ωστόσο, νεότερες εξελίξεις δείχνουν πως ο Μπρέιβικ δεν κινδυνεύει με φυλάκιση καθώς οι ψυχίατροι που τον εξέτασαν διέγνωσαν ότι πρόκειται περί παράφρονα. Σύμφωνα με την ιατρική διάγνωση ο Μπρείβικ έπασχε από βαριάς μορφής ψύχωση, όταν διέπραξε το αποτρόπαιο έγκλημά του.

Οι ψυχίατροι εξέτασαν τον φερόμενο ως δράστη πάνω από δέκα φορές και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πάσχει από «ψευδαισθήσεις μεγαλείου» ενώ παράλληλα είναι παρανοϊκός και σχιζοφρενής. Η διάγνωση θα εξεταστεί τώρα από μία επιτροπή νομικών και ιατρών και το δικαστήριο θα αποφασίσει αν συντρέχει λόγος να δικαστεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα νορβηγικά δικαστήρια συντάσσονται με τις απόψεις των ειδικών. Έτσι, εάν το δικαστήριο αποδεχτεί την ψυχιατρική διάγνωση ο Μπρείβικ δεν θα φυλακιστεί αλλά θα μπει σε ψυχιατρική κλινική.