Κατάθλιψη: Η 4η συχνότερη ασθένεια στο κόσμο

Η αλήθεια είναι πως αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο, στάθηκε μία διαφήμιση κατά της κατάθλιψης που παρακολούθησα πριν λίγες ημέρες στη τηλεόραση. Στη συνέχεια, καθώς έψαχνα στο διαδίκτυο περισσότερες πληροφορίες για το θέμα μας, έμεινα πραγματικά έκπληκτη, όταν ανακάλυψα πόσες πολλές σελίδες υπάρχουν σχετικά με την κατάθλιψη. Έτσι, θεώρησα απαραίτητο να γράψω ένα κείμενο για να ενημερώσω τους αναγνώστες, γι αυτή την σοβαρή ασθένεια.


Η κατάθλιψη προσβάλλει 350 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης, φυλής και μορφωτικού επιπέδου σ’ όλο τον κόσμο. Είναι υπεύθυνη για την απώλεια του 10% των παραγωγικών ωρών παγκοσμίως. Οι γυναίκες διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο για κατάθλιψη, σε σύγκριση με τους άντρες, καθώς είναι αποδεδειγμένο πως 1 στις 4 γυναίκες και 1 στους 8 άντρες μπορούν να εμφανίσουν κατάθλιψη κατά την διάρκεια της ζωής τους. Ακόμα, έχει αποδειχτεί ότι οι χωρισμένοι ή διαζευγμένοι άντρες φαίνεται πως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις διαζευγμένες γυναίκες. Ακόμα, όσο αυξάνεται το εισόδημα και το μορφωτικό επίπεδο, μειώνονται ελαφρά τα ποσοστά κατάθλιψης.

Αρνητικά αισθήματα θλίψης, στενοχώριας και απογοήτευσης είναι κοινά σ όλους τους ανθρώπους. Αισθανόμαστε απογοήτευση μετά από μία αποτυχία ή θλίψη μετά από έναν χωρισμό ή μια απώλεια. Αυτά τα αισθήματα είναι φυσιολογικά και δεν επηρεάζουν σημαντικά την δυνατότητα μας να ανταποκρινόμαστε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Κατά κάποιο τρόπο είναι και χρήσιμα στο βαθμό που μας βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα κάποιες αδυναμίες στο χαρακτήρα μας. Η θλίψη μας σκληραγωγεί και μας εκπαιδεύει ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δυναμικά τις αντιξοότητες που μπορεί να προκύψουν αργότερα στη ζωή μας.

Όμως, όταν η θλίψη αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου γίνεται πιο έντονη, και διαρκεί περισσότερο από 2 εβδομάδες εμποδίζοντας τις φυσιολογικές δραστηριότητες της ομαλής ζωής, όπως είναι η δουλειά, η διατροφή, ο ύπνος, τότε είναι πιθανόν να υποφέρουμε από κατάθλιψη και να χρειαζόμαστε την βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιμετωπίσουμε. Αυτό που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη δεν είναι η παρουσία των αρνητικών αισθημάτων, αλλά η μεγάλη ένταση και η μακρά τους διάρκεια.

Μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα εξής: συνεχόμενη θλίψη, απώλεια ενέργειας και εξάντληση, περισσότερη ή λιγότερη όρεξη για φαγητό, τάσεις απομόνωσης, κοινωνική απόσυρση, άγχος, ανησυχία, απογοήτευση, αδιαφορία, απώλεια του ενδιαφέροντος για την αναζήτηση ερωτικού συντρόφου ή για την ερωτική επαφή, αισθήματα ενοχής, κακή διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε ημέρα, ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον, σκέψεις σχετικά με τον θάνατο και την αυτοκτονία.

Όταν υποφέρουμε από κατάθλιψη, αισθανόμαστε ότι τίποτα δεν μπορεί να μας παρηγορήσει. Ενώ γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ανεβάσει την διάθεση μας, δεν μπορούμε να το κάνουμε. Η γνώση δεν μπορεί να μας ελευθερώσει από το « κλουβί» της κατάθλιψης, όπου είμαστε εγκλωβισμένοι. Οι συμβουλές των αγαπημένων μας προσώπων είναι περιττές. Ακόμα κι αν ξέρουμε πως τα αγαπημένα μας πρόσωπα έχουν δίκιο, ακόμα κι αν όλα όσα μας προτείνουν μπορούν πράγματι να μας ανεβάσουν την διάθεση. Αυτό που νοιώθουμε πιο έντονα είναι η αδυναμία μας να επιθυμήσουμε κάτι, να εμπνευσθούμε από κάτι, να ενδιαφερθούμε για κάτι. Είναι σαν να έχει αρρωστήσει μέσα μας ο ψυχικός μηχανισμός που μας βοηθά να δημιουργούμε δεσμούς νοήματος με την πραγματικότητα. Η ελπίδα έπαψε να λειτουργεί μέσα μας. Έτσι δεν μπορεί να κινητοποιήσει την θεραπευτική αλλαγή μας.

Ακόμα επειδή έχει διαταραχθεί η ικανότητα μας να επιδιώκουμε αυτό που είναι ωφέλιμο για εμάς και για τους άλλους νοιώθουμε ενοχές και κατηγορούμε τον εαυτό μας για όσα δεν μπορούμε να καταφέρουμε. Νοιώθουμε κατώτεροι, ανάξιοι, μειωμένοι, άχρηστοι.

Οι μαρτυρίες επωνύμων που πέρασαν από περιόδους κατάθλιψης είναι πολλές. Η βραβευμένη με όσκαρ Χάλι Μπέρι, υπέφερε από χρόνια μορφή κατάθλιψης μετά από το επεισοδιακό διαζύγιο της το 1997. Έχει δηλώσει: « Είχα αποφασίσει να αυτοκτονήσω. Πήγα στο γκαράζ, έβαλα το αυτοκίνητο μου, αλλά κάτι με κράτησε την τελευταία στιγμή.» Ο Winston Churcill ( πολιτικός) χαρακτήριζε τα συμπτώματα της κατάθλιψης σαν τις επισκέψεις του μαύρου σκύλου που τον περίμενε για να του δείξει τα δόντια του. Ενώ ο πολύ γνωστός και αγαπημένος ηθοποιός, Λάκης Λαζόπουλος, έχει πει: « Γεννήθηκα νομίζω την ίδια μέρα με το άγχος. Για την κατάθλιψη έμαθα μεγαλώνοντας, όταν αδυνατούσα να δικαιολογήσω τα κενά στα όποια έπεφτε η ψυχή μου. Τα αντιμετώπισα με αλήθεια και χωρίς καμία ντροπή. Πάντοτε. Κι αν χρειαστεί στο μέλλον το ίδιο θα κάνω και πάλι.»

Υπάρχει τρόπος να βοηθήσουμε τον εαυτό μας; Υπάρχει, αρκεί να καταλάβουμε πραγματικά, ότι η κατάθλιψη είναι πρόβλημα. Θα πρέπει να αποδεχτούμε όσο πιο φιλικά γίνεται αυτή την αδυναμία μας,. Αντί να προσπαθούμε βίαια να αλλάξουμε τον εαυτό μας, να συμφιλιωθούμε με αυτό που είμαστε, με αυτό που νοιώθουμε, και με αυτό που μπορούμε να κάνουμε. Έτσι, η θλίψη θα μειωθεί και θα φύγει από πάνω μας, αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Δεχόμαστε ήσυχα την αδυναμία μας. Ζούμε μαζί της . Συμβιώνουμε όσο πιο αρμονικά γίνεται με την κατάθλιψη μας, μέχρι να απαλλαγούμε από αυτήν. Δεχόμαστε όσο πιο ήρεμα γίνεται όσα διαδραματίζονται μέσα μας και περιμένουμε να επιστρέψουν οι δυνάμεις μας, ώστε να μπορέσουμε να συμπεριφερθούμε και πάλι δυναμικά.

Άλλος τρόπος για να ξεφύγουμε από την ασθένεια της κατάθλιψης είναι τα αντικαταθλιπτικά χάπια. Όταν δεν μπορούμε με τις δικές μας δυνάμεις, να βοηθήσουμε τον εαυτό μας, τότε επιτρέπουμε στη επιστήμη να μας βοηθήσει. Τα αντικαταθλιπτικά επιδρούν στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, αλλάζουν την δράση των χημικών ουσιών ( νευροδιαβιβαστές), οι οποίες χρησιμοποιούνται για να επικοινωνούν τα νευρικά κύτταρα μεταξύ τους. Σημαντικοί νευροδιαβιβαστές τους οποίους προσπαθούμε να επηρεάσουμε είναι η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη.

Η κατάθλιψη μας δείχνει ότι μέσα μας υπάρχουν προβλήματα σ ένα βαθύτερο επίπεδο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Δεν πρόκειται για μία απλή ασθένεια αλλά για μία μορφή επικοινωνίας, για ένα μήνυμα που πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να μας βοηθήσουμε να καταλάβουμε τους ψυχολογικούς λόγους οι οποίοι συμβάλλουν στη δημιουργία των καταθλιπτικών αισθημάτων και να μας υποστηρίζει στη πορεία της θεραπευτικής μας αλλαγής. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας βοηθήσει να ερευνήσουμε σκέψεις και συμπεριφορές που συμβάλλουν στην δημιουργία αισθημάτων απογοήτευσης, μειονεκτικότητας και ενοχής, τα οποία βρίσκονται στη ρίζα της κατάθλιψης. Μπορούμε με την βοήθεια του ψυχοθεραπευτή να βάλουμε σταδιακά στη ζωή μας, ευχάριστες δραστηριότητες που μπορούν να ξυπνήσουν μέσα μας, την χαρά της ζωής, να διεκδικούμε τα δικαιώματα μας και να μη υποχωρούμε από φόβο στις απόψεις των άλλων.

Μα το πιο σημαντικό, αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη κατά την περίοδο της κατάθλιψης, είναι η αποδοχή, ο σεβασμός και η αγάπη των άλλων. Έχουμε ανάγκη από λόγια ενίσχυσης και υποστήριξης και κυρίως από στοργή, τρυφερότητα, χάδια και αγκαλιές. Ακόμα και τότε που θέλουμε να μείνουμε μόνοι, εγκαταλελειμμένοι στο «πηγάδι» της θλίψης μας, μπορούμε να αναγνωρίσουμε την καλή διάθεση των αγαπημένων μας προσώπων και να παρηγορηθούμε απ την στάση και την παρουσία τους.

Τελειώνοντας αυτό το κείμενο, προσπαθώ να βρω κάτι καλό για επίλογο. Κάτι αισιόδοξο, κάτι που να ακούγεται όμορφα σε μία δύσκολη εποχή. Δεν μου έρχεται τίποτα άλλο στο μυαλό, παρά μόνο μία προτροπή, μία παραίνεση, μία συμβουλή,,,, « Αν κάτι σε πνίγει, αν νοιώθεις να ασφυκτιάς σε μία ζωή που άλλοι επέλεξαν για σένα, αν καίγεται το κεφάλι από τύψεις και ενοχές, τότε ΒΓΑΛΤΟ. Βγάλτο από μέσα σου και ΜΙΛΑ!!! Σε μία κοινωνία όπου όλοι σου λένε σώπα, σώπα, εσύ μη σωπάσεις. Μίλα (άκουσέ με), μίλα και τότε θα δεις πόσοι άνθρωποι θα ρθουν δίπλα σου για να σε βοηθήσουν. Όταν νοιώθεις την γη να γυρίζει χωρίς εσένα, όταν βρίσκεσαι μες στις « φλόγες» της κατάθλιψης, άπλωσε το χέρι σου και ζήτα βοήθεια. Η κατάθλιψη θεραπεύεται, αγαπητοί αναγνώστες, μη το ξεχνάτε αυτό. Αρκεί να είμαστε πρόθυμοι να ζητήσουμε βοήθεια και να θεραπευτούμε.»





ΥΓ: Θα ήθελα να προτείνω το βιβλίο του κ. Δ. Σούρα (ψυχίατρος) το « Κατά-θλιψις». Είναι ένα ολιγοσέλιδο βιβλίο, στο οποίο ο συγγραφέας μιλάει για το πρόβλημα της κατάθλιψης, και για το πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε.







Sincerely yours

Μαίρη Κάντα

Σχόλια