Μετενσάρκωση

Την προηγούμενη φορά αγαπητοί αναγνώστες μέσα από αυτήν την στήλη ασχοληθήκαμε με την διαίσθηση. Αυτή την εβδομάδα σκέφτηκα να συνεχίσω στο ίδιο μοτίβο θεμάτων και να ασχοληθούμε με την μετενσάρκωση. Ελπίζω να μη έπραξα λανθασμένα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν αναρωτηθεί: «Έχω γεννηθεί ξανά; Έχω ζήσει στο παρελθόν δεκάδες άλλες ζωές ή είναι η ζωή μου μια μοναδική ευκαιρία ύπαρξης ανάμεσα στις αναρίθμητες ζωές άλλων ανθρώπων που έζησαν, ζουν και θα ζήσουν;» Τα δύο τρίτα του πληθυσμού της γης πιστεύουν ότι ο άνθρωπος δεν ζει μόνο μία ζωή, αλλά πεθαίνει και γεννιέται ξανά σε μία συνεχή διαδικασία αναγεννήσεων που χάνεται στο μακρινό παρελθόν.


Ας δούμε καταρχάς τι σημαίνει ο όρος «μετενσάρκωση». Από την ετυμολογία του, ο όρος «Μετενσάρκωση» σημαίνει επανειλημμένη είσοδος της ψυχής που είναι αιώνια, σε ένα σαρκικό ή φυσικό περικάλυμμα το οποίο είναι προσωρινό. Έτσι μπορούμε να έχουμε περισσότερες από μια διαδοχικές υπάρξεις. Η διδασκαλία της μετενσάρκωσης διατυπώθηκε άριστα από τον Κρίσνα στο βιβλίο «Μπαγκαβάτ Γκιτά» ενώ έχει υποστηριχτεί έντονα στην αρχαία Ελλάδα από τους πυθαγόρειους και τους στωικούς φιλόσοφους καθώς και από τον Πλάτωνα αλλά και γενικότερα στη Κίνα, στην Ινδία, στην Αίγυπτο και στη Ιαπωνία. Σήμερα επιβιώνει κυρίως ως κεντρικό δόγμα στον Ινδουισμό και στον Βουδισμό. Επίσης την διδασκαλία της μετενσάρκωσης σε διάφορες παραλλαγές της την πιστεύουν υπανάπτυκτες φυλές της Αφρικής, της Αυστραλίας, της ανατολικής Ασίας και όλης της Αμερικής.

Το εύλογο ερώτημα που τίθεται τώρα είναι «τι διδάσκει η μετενσάρκωση». Σύμφωνα λοιπόν με την θεωρία της μετενσάρκωσης οι ψυχές όταν με το θάνατο φεύγουν από το σώμα τους, εισέρχονται στη σάρκα κάποιου νεογέννητου ανθρώπου ή ζώου ή φυτού. Στο νέο σώμα η ψυχή ζει ανάλογα με την προηγούμενη ζωή της και προχωρεί στον εξαγνισμό και στη τελειοποίηση της. Το πού θα πάει η ψυχή όταν ενσαρκώνεται, προσδιορίζεται από το απρόσωπο κοσμικό νόμο του «ντάρμα». Το δυναμικό της προηγούμενης ζωής που προσδιορίζει την επόμενη ζωή, το λένε «κάρμα». Αν για παράδειγμα, στη προηγούμενη ζωή ήταν ένας εγκληματίας, θα ενσαρκωθεί σ΄ ένα ζώο, για να «πληρώσει» με την δύσκολη ζωή του τις προηγούμενες αμαρτίες. Αν ήταν καλός άνθρωπος, θα γεννηθεί σε ανώτερο κοινωνικό επίπεδο, για να ετοιμασθεί και στο τέλος να εισέλθει μόνο η ψυχή του στο θείο, στο «μπράχμα», όπως λέγεται. Για να ξεφύγει κανείς από τις μετενσαρκώσεις, πρέπει να βρει ένα δάσκαλο, ένα γκουρού. Εκεί θα βοηθηθεί, θα φωτισθεί και θα τελειοποιηθεί.

Με το θέμα της μετενσάρκωσης στη αρχαία Ελλάδα ασχολήθηκε ο Πυθαγόρας καθώς η διδασκαλία της αποτέλεσε σπουδαίο έρεισμα για την ηθική και θρησκευτική του δοξασία. Στην πυθαγόρεια παράδοση, η ένωση της ψυχής με το σώμα θεωρείται πτώση και η μετενσάρκωση θεωρείται η μόνη εξελικτική σπειροειδής διαδρομή κάθαρσης. Τη θεωρία της μετενσάρκωσης διδάχθηκε ο Πυθαγόρας από το δάσκαλό του Φερεκύδη τον Σύρο, ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι την αποκόμισε από τον Ορφισμό, στα μυστήρια του οποίου είχε μυηθεί.

Ο Ηρόδοτος πάλι, σε σχετικό εδάφιο για την μετενσάρκωση , υποστηρίζει ότι οι Αιγύπτιοι ήταν οι πρώτοι που πίστευαν στη αθανασία της ψυχής και ότι αυτή μετά την φθορά του σώματος, σαρκώνεται ξανά σε άλλο πλάσμα που γεννιέται εκείνη την στιγμή. Επίσης, ο Πλάτωνας κάνει λόγο για την αθανασία της ψυχής, λέγοντας ότι αυτή φέρει εξ αρχής φτερούγες οι οποίες, όσο διατηρούνται δυνατές, την συγκρατούν στις υπερουράνιες περιοχές, ενώ όταν χάσει αυτή την δύναμη, ενσαρκώνεται κατά πρώτον σε ανθρώπινα σώματα,για να μπορέσει να επιτύχει εκ νέου την άνοδο της, ενώ, αν δεν τα καταφέρει, είναι δυνατόν να «βυθιστεί» σε σώματα ζώων. Υπογραμμίζει επίσης ότι η ψυχή ενός αληθινού φιλόσοφου ύστερα από 3.000 χρόνια μπορεί να αποκτήσει και πάλι τα φτερά της και να ξαναγυρίσει εκεί που ανήκει, ενώ για τις κοινές ψυχές απαιτείται διάσημα τουλάχιστον 10.000 χρόνων.

Στη σημερινή εποχή υπάρχουν πολλές εκδοχές της διδασκαλίας της μετενσάρκωσης μεταξύ των διαφόρων θρησκειών. Κυρίως γνωστή είναι η εκδοχή του Βουδισμού που πιστεύει ότι ο τελικός σκοπός της ψυχής είναι να ξεφύγει αυτόν τον ατέρμονα κύκλο των συνεχών ενσαρκώσεων, και να καταλήξει στην Νιρβάνα, δηλαδή στη κατάσταση της ανυπαρξίας. Άλλοι πιστεύουν ότι η μετενσάρκωση συμβαίνει μόνο από άνθρωπο σε άνθρωπο, άλλοι ότι συμβαίνει μόνο μεταξύ νοημόνων όντων και άλλοι ότι συμβαίνει και σε ζώα, ακόμα και σε φυτά ή ορυκτά. Στη Δύση, η διδασκαλία της μετενσάρκωσης συναντάται κυρίως στα ποικίλα ρεύματα της «Νέας Εποχής». Εμφανίζεται συνήθως σε μία πιο «Δυτικοποιημένη» εκδοχή, ότι δηλαδή ο σκοπός της μετενσάρκωσης είναι η πρόοδος και η αναγέννηση σε μια ανώτερη μορφή ζωής και όχι η εξαφάνιση.

Οι εκδοχές που είπαμε παραπάνω για την διδασκαλία της μετενσάρκωσης είναι εντελώς ασυμβίβαστες με την Χριστιανική διδασκαλία. Η διδασκαλία της μετενσάρκωσης διδάσκει ότι η προσωπικότητα είναι κάτι που μεταβάλλεται από ενσάρκωση σε ενσάρκωση, απορροφάται από μία απρόσωπη θεότητα και στο τέλος εξαφανίζεται εντελώς, κάτι όμως που είναι αντίθετο με την Χριστιανική πίστη όπου ο κάθε άνθρωπος έχει την δική του προσωπικότητα, η οποία διατηρείται για πάντα και ο καθένας συνεχίζει να αναγνωρίζει τον εαυτό του ως το συγκεκριμένο πρόσωπο.

Τελειώνοντας, η Εκκλησία θεωρεί την μετενσάρκωση μόνο ένα ανθρώπινο επινόημα. Πουθενά ο Χριστός δεν δίδαξε κάτι τέτοιο, αλλά το αντίθετο. Σε μία διδασκαλία Του είπε: «έρχεται ώρα, κατά την οποία όλοι όσοι βρίσκονται στα μνήματα θα ακούσουν τη φωνή αυτού (του Υιού του Θεού) και θα βγουν αναστημένοι, οι καλοί για την παραδείσια ζωή και οι κακοί για την καταδίκη της κόλασης» (Ιω. 5,28-29). Εδώ βλέπουμε καθαρά ότι θα αναστηθούν όλοι και θα κριθούν. Δεν θα περάσουν από μετενσαρκώσεις τελειοποίησης Στο Νικόδημο, τον κρυφό Του μαθητή, ο Χριστός είπε ότι κάποιος σώζεται με την πνευματική αναγέννηση της βαπτίσεως (Ιω. 3,1-5), κι όχι με τις διαδοχικές μεταβάσεις από σώμα σε σώμα. Επίσης αν ίσχυε η μετενσάρκωση, ο Χριστός μετά το σταυρικό Του θάνατο δε θα έβρισκε κανέναν στον Άδη, αλλά όλοι θα ήταν στη γη, σε κάποιο άλλο σώμα. Όμως ο Χριστός κήρυξε στον Άδη (Α΄ Πέτρου 3,19) και με την ανάστασή Του αναστήθηκαν πολλοί (Ματθ. 27, 52-53).

Σχόλια