Στο σημερινό κείμενο σκέφτηκα να αναφερθώ και να γράψω ένα κείμενο σχετικά με μια ασθένεια, την "ρευματοειδής αρθρίτιδα".Η προσωπική μου εμπειρία,η 12χρονη φιλία μου με άτομο που ασθενεί από ρευματοειδής αρθρίτιδα καθώς και μια υπόσχεση που έχω δώσει (εδώ και χρόνια) για την δημιουργία ενός αρθρου σχετικά με την νόσο είναι κάποιοι από τους λόγους που με ώθησαν στη απόφαση να ασχοληθώ αυτή τη φορά με ένα τέτοιο σοβαρό ιατρικό θέμα. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ρευματοειδής αρθρίτιδα, έκπληκτη διαπίστωσα πως η συγκεκριμένη ασθένεια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως "δημοφιλής" καθώς υπάρχουν πάνω 52000 σελίδες σχετικές με την ασθένεια. Τι λέτε αγαπητοί αναγνώστες; Είστε έτοιμοι να μάθετε περισσότερα για αυτή την ασθένεια; Ας αρχίσω λοιπόν...
Καταρχάς η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος. Αυτοάνοσες νόσοι ονομάζονται οι ασθένειες στις οποίες το ανοσολογικό σύστημα παράγει αντισώματα εναντίον στοιχείων του ίδιου του οργανισμού, τα οποία δεν αναγνωρίζει σαν δικά του, ίσως διότι έχουν υποστεί κάποια αλλαγή υπό την επίδραση άγνωστου παράγοντα. Προκαλεί πόνο, διόγκωση, δυσκαμψία και απώλεια της λειτουργικότητας των αρθρώσεων, ενώ μπορεί να προσβάλει και άλλα όργανα του σώματος όπως αγγεία πνεύμονες, καρδιά κ.α. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι γνωστή και ως "ρευματισμοί των άρθρων" μιας και προσβάλλει κυρίως τις αρθρώσεις.Οι αρθρώσεις που επηρεάζονται είναι κυρίως αυτές των χεριών και των ποδιών, ενώ μπορούν επίσης να επηρεαστούν οι αρθρώσεις στα γόνατα, τους ώμους και τους γοφούς. Είναι μια σοβαρή νόσος που αν αφεθεί χωρίς κατάλληλη θεραπεία μπορεί να καταλήξει σε μόνιμη βλάβη των οστών και των αρθρώσεων, σε δυσμορφία και σε σημαντική ανικανότητα Στη Ελλάδα περισσότερο από 60000 άνθρωποι υποφέρουν από ρευματοειδής αρθρίτιδα με τις γυναίκες να εμφανίζουν τριπλάσια συχνότητα από ό,τι οι άντρες.
Παλιότερα οι επιστήμονες είχαν λανθασμένα συνδέσει την ρευματοειδή αρθρίτιδα με την τρίτη ηλικία.Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις τα πρώτα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν μεταξύ της 4ης και 5ης δεκαετίας. Βέβαια υπάρχει και η "νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα" (ΝΡΑ) η οποία εμφανίζεται στα άτομα πριν το 16ο έτος της ζωής τους. Έτσι, σήμερα περίπου 1000 παιδιά και έφηβοι στη Ελλάδα πάσχουν από αρθρίτιδα ενώ κάθε χρόνο 11 παιδιά σε κάθε 100000 νοσούν από αυτή την ασθένεια. Η ΝΡΑ όταν βρίσκεται σε αρχικό στάδιο είναι δύσκολο να διαγνωσθεί γιατί συχνά τα παιδιά ανέχονται καλά τις διαταραχές της λειτουργικότητας των αρθρώσεων και τον πόνο και μπορεί παρά την φλεγμονή να μη παραπονιούνται. Ωστόσο παρατηρήσεις των γονέων για ατονία, δυσκαμψία κατά το ξύπνημα, απροθυμία να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά τις πάσχουσες αρθρώσεις και μειωμένη δραστηριότητα, μπορεί να είναι ενδείξεις που οδηγούν στη διάγνωση.
Ας δούμε τώρα ποια είναι η κλινική εικόνα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας καθώς και τα χαρακτηριστικά της. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρχίζει προοδευτικά επηρεάζοντας διάφορες αρθρώσεις. Πολύ σπάνια αρχίζει απότομα με οξύ τρόπο επηρεάζοντας ταυτόχρονα πολλές αρθρώσεις. Οι αρθρώσεις του ασθενή επηρεάζονται με συμμετρικό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως όταν επηρεαστεί μια άρθρωση στη μια μεριά του σώματος, επηρεάζεται και η αντίστοιχη άρθρωση στη άλλη μεριά του σώματος. Αρχικά επηρεάζονται κυρίως οι μικρές αρθρώσεις όπως στα χέρια και στα πόδια, στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών, στους καρπούς, στους αγκώνες και στους αστράγαλους.Οι αρθρώσεις που προσβάλλονται παρουσιάζουν πόνο και δυσκαμψία ιδιαίτερα το πρωί μετά από το ξύπνημα. Χαρακτηρίζονται από μια έντονη φλεγμονή με πρήξιμο και μείωσης της λειτουργικότητας και της κινητικότητας της άρθρωσης.
Επίσης, οι αρθρώσεις που προσβάλλονται εξαιτίας της ρευματοειδής αρθρίτιδας.μεγεθύνονται και παρουσιάζουν παραμόρφωση και αγκύλωση. Μπορούν να μένουν δηλαδή ακίνητες σε μια θέση και να μη είναι δυνατόν να ανοίξουν πλήρως. Τα δάκτυλα του χεριού έχουν την χαρακτηριστική κλίση προς τα έξω, προς την μεριά του μικρού δακτύλου. Η παραμόρφωση αυτή μετακινεί τους τένοντες των δακτύλων, δημιουργώντας έτσι επιπρόσθετα προβλήματα. Το "Σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα" είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό της ΡΑ. Ακόμα έχει παρατηρηθεί πως σε 30% με 40% των ασθενών με ΡΑ, δημιουργούνται σκληρά οζίδια κοντά στις αρθρώσεις που πάσχουν, ενώ στις περιπτώσεις που έχουν προσβληθεί τα γόνατα είναι δυνατόν να δημιουργηθούν κύστες. Εάν αυτές πάθουν ρήξη προκαλούν πόνο και πρηξιμο στα πόδια.
Παρά τις σημαντικές προόδους στο τομέα της επιστημονικής έρευνας εώς σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί τα αίτια εμφάνισης της νόσου, ωστόσο μελετώνται διάφορες θεωρίες. Ορισμένα γονίδια παίζουν ρόλο στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, αν και δεν αναπτύσσουν την νόσο όλοι όσοι έχουν αυτά τα γονίδια. Επίσης, κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι μεταβολές ή ανεπάρκεια σε ορισμένες ορμόνες μπορούν να υποβοηθήσουν την ρευματοειδή αρθρίτιδα σε κάποιον που έχει τα γονίδια και το "ερέθισμα".Πλήρης ίαση για την ΡΑ δυστυχώς δεν υπάρχει,όμως η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με την συνιστώμενη φυσικοθεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα συμπτώματα και να αναχαιτίσει την περαιτέρω εξέλιξη της νόσου, βοηθώντας έτσι τον πάσχοντα να συνεχίσει να έχει φυσιολογικό τρόπο ζωής. Η θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας θεωρείται πιο επιτυχής όσο πιο πρώιμη είναι η διάγνωση, ώστε να αρχίσει έγκαιρα η επιθετική θεραπεία πριν από την λειτουργική επιδείνωση και τη μη αναστρέψιμη βλάβη της άρθρωσης. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπευτική αντιμετώπιση της ΡΑ εμπίπτουν σε πέντε ομάδες: α) Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη για την ανακούφιση των συμπτωμάτων (ασπιρίνη, ιμπουπροφένη κ.α) β) Κορτικοστεροειδή γ) Νοσοτροποποιητικά δ)Παυσίπονα δ)Βιολογικοί παράγοντες.
Η βιολογική θεραπεία αποτελεί την πιο σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και πραγματικά πρόκειται για επανάσταση στη θεραπεία της, δεδομένου ότι αυτή η θεραπεία παρεμβαίνει σε συγκεκριμένα σημεία του βασικού μηχανισμού της νόσου και διακόπτει την ανοσιακή απάντηση. Ο μηχανισμός δράσης αυτών των φαρμάκων είναι να αναστείλουν ορισμένα μόρια (κυτταροκίνες) ή κύτταρα (β-λεμφοκύτταρο) που είναι κυρίως υπεύθυνα για την έναρξη και εξάπλωση της φλεγμονής. Εκτός από την φαρμακευτική θεραπεία, χρησιμοποιούνται και μη φαρμακολογικές μέθοδοι όπως είναι η φυσιοθεραπεία και η χειρουργική αντιμετώπιση. Στόχος της φυσιοθεραπείας είναι η μείωση του πόνου, η τόνωση των μυών, αύξηση και διατήρηση της κινητικότητας και γενικότερα της λειτουργικότητας των αρθρώσεων, ενώ με την χειρουργική επέμβαση αποκαταστάται η λειτουργικότητα. Εκτός από το πόνο που είναι αναπόφευκτη συνέπεια της αρθρίτιδας, οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται σε μεγάλο βαθμό άγχος, κατάθλιψη και απελπισία. Συχνά, η νόσος περιορίζει την δυνατότητα για εργασία και εμποδίζει τις καθημερινές δραστηριότητες αναστατώνοντας την ατομική και οικογενειακή ζωή. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα στη κυριολεξία "στοιχειώνει" την καθημερινότητα των ασθενών, καθώς απλές καθημερινές κινήσεις όπως το να ντυθούν να ετοιμάσουν φαγητό για την οικογένεια ή να σηκώσουν ένα ποτήρι νερό είναι ένας "Γολγοθάς"! "Εϊναι δύσκολο, πολύ δύσκολο κάθε μέρα να ζεις με τον πόνο,κουράζεσαι.....", "Υπάρχουν μέρες που δεν μπορώ να σηκωθώ από το κρεββάτι", "Φοβάμαι το αύριο": είναι μόνο μερικά λόγια ατόμων που πάσχουν από ΡΑ.
Τελειώνοντας το κείμενο θα ήθελα να τονίσω πως αν και η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ασθενή, οι σύγχρονες θεραπευτικές παρεμβάσεις, που περιλαμβάνουν την χορήγηση φαρμάκων, πρόγραμμα ανάπαυσης και φυσικής άσκησης, την εκπαίδευση του ασθενή, καθώς και ποικίλα προγράμματα κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης, επιτρέπουν στους περισσότερους ασθενείς να έχουν μια δραστήρια και παραγωγική ζωή. Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει οδηγήσει σε ικανοποιητική κατανόηση της παθογένειας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας αυξάνοντας την πιθανότητα, στο μέλλον, οι ερευνητές να ανακαλύψουν πιο αποτελεσματικές ελπιδοφόρες θεραπείες.
Sincerely yours
Μαίρη Κάντα
Σχόλια