Τέσυ Μπάιλα: «Οι ήρωες μου έχουν κομμάτια της δικής μου ψυχοσύνθεσης»



Συνέντευξη: Μαίρη Κάντα

Η συγγραφέας Τέσυ Μπάιλα μιλάει για τα δύο βιβλία που έχει γράψει καθώς και για την ενασχόληση της με την φωτογραφία. Επίσης, αγαπημένος της συγγραφέας είναι ο Οδυσσέας Ελύτης γιατί όπως εξηγεί η ίδια: «Μαζί του έκανα ένα αναγνωστικό ταξίδι σε προορισμούς την ύπαρξη των οποίων θα αγνοούσα χωρίς αυτόν» ενώ το βιβλίο που την έχει σημαδέψει είναι τα «Ανοιχτά Χαρτιά» του Ελύτη καθώς «είναι το βιβλίο που άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα και στάθηκε για μένα ορόσημο»

Σπουδάσατε μετάφραση λογοτεχνίας και Ιστορία Ελληνικού Πολιτισμού. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή; 
Νομίζω ότι πάντα με τριγύριζε η ιδέα της συγγραφής αυτός ήταν άλλωστε και ο κύριος λόγος που ενδόμυχα με ανάγκαζε να διαβάζω πάντα λογοτεχνία. Ο Άρης Μπερλής, καθηγητής μου στη μετάφραση έλεγε πάντα ότι οι άνθρωποι που θέλουν να γράψουν και δειλιάζουν ασχολούνται με τη μετάφραση. Φαίνεται ότι σε κάποια στιγμή της ζωής μου ξεπέρασα αυτό το φόβο και στράφηκα προς τη συγγραφή.


«Το πορτρέτο της σιωπής», το πρώτο σας βιβλίο κυκλοφόρησε το 2009. Μιλήστε μας λίγο γι αυτό το βιβλίο. 
Το πορτρέτο της σιωπής είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τη φυγή ενός ανθρώπου με σκοπό την προσωπική του αυτοδιάθεση και την πορεία προς την αυτογνωσία. Έτσι ο βασικός του χαρακτήρας είναι ένας άνθρωπος που επιλέγει να ταυτίζει τη μοναχικότητά του με τη μουσική και την ανεξαρτησία του με τη θάλασσα κι ορίζει τα δύο αυτά στοιχεία ως το προσωπικό του όριο ελευθερίας, το οποίο διεκδικεί με πάθος, διαλέγοντας να αποσυρθεί σε ένα ολότελα δικό του κόσμο, ένα ιδιωτικό μονοπάτι στο οποίο θα βαδίσει εντελώς μόνος του. Ένας άνθρωπος φεύγει από το σπίτι του, από την οικογένεια του και όλα όσα του έχει ετοιμάσει κι αποφασίζει να γίνει μοναχός όχι γιατί τον ενδιαφέρει ο ασκητισμός αλλά επειδή επιλέγει το άγιο όρος ως τον τόπο που θα αποσυρθεί για να αναζητήσει τον εαυτό του. Η ζωή δεν θα του το επιτρέψει και μια σειρά ανατροπών θα τον οδηγήσει στη μόνη του αλήθεια που δεν είναι άλλη από τη θάλασσα.


Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας; 
Είναι περίεργο αλλά ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας υπήρχε μέσα μου περίπου ένα χρόνο πριν αποφασίσω να γράψω το συγκεκριμένο βιβλίο. Νομίζω ότι ήταν το απόσταγμα πολλών χρόνων διαβάσματος. Η έμπνευση ωστόσο πυροδοτήθηκε όταν τυχαία άκουσα μια φράση στην τηλεόραση που είπε κάποιος μοναχός. Κάπως έτσι ξεκίνησα. Άλλωστε η έμπνευση μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό όπως ένας ήχος, ένα χρώμα ή μια μυρωδιά που επιμένει να συνομιλεί μαζί μας.


Πώς νοιώσατε όταν πρωτοείδατε το βιβλίο στη βιτρίνα; 
Ήταν μια συγκινητική στιγμή που επαναλαμβάνεται κάθε φορά που βλέπω ένα βιβλίο μου στη βιτρίνα ή στην προθήκη ενός βιβλιοπωλείου. Μαζί όμως με τη συγκίνηση με κυρίευσε ένας φόβος. Από μοναχικό δημιούργημα το έργο γίνεται ξαφνικά ένα αντικείμενο που όλοι μπορούν να έχουν, να κρίνουν, να αγαπήσουν ή να αγνοήσουν. Κι εκεί αρχίζει η αγωνία του δημιουργού για την τύχη του αποχωριζομένου πια έργου του.

Πείτε μας λίγα λόγια για «Το παραμύθι της βροχής», το δεύτερο σας βιβλίο.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δοκιμάκης και είναι ένα βιβλίο που προσπαθεί να δείξει πόσα κοινά μπορεί να έχουν δυο τόσο μακρινοί πολιτισμοί όπως είναι ο ελληνικός και ο ιαπωνικός. Η ιδέα να ασχοληθώ με την ιστορία αυτή, δημιουργήθηκε όταν πριν μερικά χρόνια επιστρέφοντας από το Τόκιο άρχιζα να διαβάζω συστηματικά ο,τιδήποτε σχετιζόταν με την Ιαπωνία. Είδα λοιπόν ότι πρόκειται για έναν πολύ γοητευτικό και ιδιαίτερο πολιτισμό, ο οποίος κατά την εξελικτική του πορεία μέσα στους αιώνες έχει αναπτύξει κοινά χαρακτηριστικά με εκείνα που ανέπτυξε ο ελληνικός πολιτισμός κι αυτή η διαπίστωση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για μένα. Έτσι η ηρωίδα μου η Χριστίνα είναι μια αρχαιολόγος που θα οδηγηθεί στη χώρα αυτή και μέσω μιας μεγάλης φιλίας με έναν άνθρωπο που κυριολεκτικά έχει κάνει οίστρο της ζωής του τη φιλοσοφία θα ανακαλύψει νέες αξίες στη ζωή της αλλά θα βρεθεί αντιμέτωπη και με το προσωπικό της πεπρωμένο.


Η «Χριστίνα», η ηρωίδα του βιβλίου εγκαταλείπει τα πάντα για να πάει να ζήσει για αρκετούς μήνες σε μία άλλη χώρα. Εσείς, θα επιχειρούσατε κάτι τέτοιο; Η «Χριστίνα» όπως και ο «Χριστόφορος» ο ήρωας του πρώτου μου βιβλίου επιλέγουν τη φυγή όχι ως το μέσο λύτρωσης αλλά ως το προσωπικό τους όχημα προς μια ιδιωτική οδό που θα τους επιτρέψει να φτάσουν στην αυτογνωσία. Νομίζω λοιπόν ότι μέσω των ηρώων μου έχω πραγματοποιήσει ήδη τη δική μου φυγή, απλώς στη δική μου περίπτωση η φυγή με οδήγησε στη γραφή και αυτό είναι για μένα πολύτιμο. Νομίζω όμως ότι στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο να αφήσεις πίσω σου όλα όσα ορίζουν την προσωπική σου ταυτότητα, την οικογένεια σου και να φύγεις σε έναν άγνωστο κόσμο. Θα πρέπει να υπάρξει ένας ισχυρός λόγος που θα ανατρέψει τις ισορροπίες και θα σε οδηγήσει σε μια τέτοια λύση. Προσωπικά μάλλον πολύ δύσκολα θα το επιχειρούσα στην πραγματικότητα.

Ολοκληρώσατε αυτό το μυθιστόρημα τον Σεπτέμβριο του 2010. Πώς νοιώσατε βλέποντας λίγους μήνες μετά την καταστροφή της Φουκοσίμα τον Μάρτιο του 2011; Έμεινα κυριολεκτικά εμβρόντητη! Το βιβλίο έμελλε να είναι τόσο επώδυνα προφητικό και δεν μπορούσα να το πιστέψω. Όταν το αρχικό σοκ πέρασε άρχισα να σκέφτομαι ότι το βιβλίο αυτό μάλλον δεν θα έπρεπε να κυκλοφορήσει. Οι φίλοι μου στην Ιαπωνία μετρούσαν τραγικές απώλειες, είχαν χάσει τους πιο κοντινούς συγγενείς τους και η ζωή τους είχε καταστραφεί. Πως θα μπορούσα λοιπόν εγώ να καπηλευτώ την τραγωδία τόσων ανθρώπων! Ωστόσο οι Ιάπωνες είναι ένας λαός που ξέρει να στέκεται στα πόδια του και με μια αξιοθαύμαστη αξιοπρέπεια να αντιμετωπίζει τα πάντα. Και η δική τους δύναμη και στάση ζωής με έκανε να αναθεωρήσω την άποψή μου.


Σε περίοδο οικονομικής κρίσης μπορεί να δημιουργήσει ένας συγγραφέας; Τι πιστεύετε; Βεβαίως και μπορεί κι ίσως μάλιστα να επιβάλλεται. Σε ώρες κρίσης ο λογοτέχνης, ο πνευματικός άνθρωπος ο επιστήμονας, οφείλει να δείξει και να αποδείξει ότι ο ελεύθερος στοχασμός του, εκείνος ο στοχασμός που αναπτύσσεται δυναμικά, παιδαγωγικά και προπαντός με συναίσθηση ευθύνης, μπορεί να γίνει ένα ελεύθερο έδαφος στο οποίο οι ηθικές αξίες μιας ολόκληρης κοινωνίας θα μπορούν τόσο να αναχθούν σε πρωταρχικό μέλημα όσο και να προστατευθούν. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνει την ηθική πρωτίστως κρίση που οδήγησε και στην οικονομική αυτής της κοινωνίας και να βοηθήσει με το έργο του στην προάσπιση των αξιών της. 

Τέλος, ασχολείστε και με την φωτογραφία και ατομικές σας εκθέσεις έχουν φιλοξενηθεί σε πανεπιστήμια της Ιαπωνίας και στη Αθήνα. Τι σας αρέσει να φωτογραφίζετε περισσότερο; Η φωτογραφία αποτελεί για μένα μιαν άλλη εκφραστική δυναμική, ένα φωτεινότερο τρόπο με τον οποίο μου επιτρέπεται να φιλοτεχνώ κάθε φορά το πορτρέτο της δικής μου εκφραστικής. Υπό αυτή την έννοια είναι εξίσου σημαντική για μένα, καθώς αποτελεί απλώς έναν άλλο τρόπο για να καταθέσω σε ένα κομμάτι λευκού χαρτιού ό,τι νιώθω. Η φωτογραφία που με ενδιαφέρει περισσότερο όμως είναι η φωτογραφία τοπίου. Όχι με την έννοια της καρτ ποστάλ αλλά με τη δύναμη που μπορεί να κρύβει μια λεπτομέρεια συχνά αθέατη μέσα σε ένα τοπίο αλλά ιδιαιτέρως σημαντική. Απομονώνω λοιπόν κάποιες λεπτομέρειες που αν της αποκρυπτογραφήσει κανείς να μπορέσει να ανασυνθέσει ένα συγκεκριμένο τοπίο.

Σχόλια